Genel Merkez Tarihçesi

  

 

    A. KURULUŞ ve BUGÜNÜ; 
    Birinci Dünya savaşı sonunda savaş bölgelerinden ( Çanakkale ve diğer cepheler ) İstanbul’a gelip ihtiyaçlarını karşılayamayan ve memleketlerine gidemeyen yaralı harp malullerinin memleketlerine gönderilmelerin sağlanması, eksik uzuvlarının yerine protezlerinin taktırılması ( tahtadan yapılma ) giydirilmelerinin ve harçlıklarının sağlanması amacıyla 1915 yılının son aylarından Harbiye Nazırı Enver Paşanın talimatıyla İstanbul Merkez Kumandanı Miralay Cevdet Bey ve onbir arkadaşı tarafından “Malulini Guzata Muavenet Heyeti” adı altında bir heyet olarak teşekkül ettirilmiştir. Bu heyete öncelikle yaralı harp malullerinin iaşe ve ibatesini sağlamak amacıyla parasal yardım toplama işine girmiş ve İstanbul’da tellal dolaştırılacak evlerde ihtiyaç fazlası malların ve ev yapımı işlerin malullerle yardım için getirilmesini ve bu malların Çakmakçılar Yokuşundaki Büyük Handan panayır kurulmak suretiyle satılacağı ilan edilmiştir. Bu şekilde malullere başkanlarının yardım amacıyla başlattıkları çalışmalara daha sonraları malul olanlardan dahil olarak çalışmalar yürütülmüştür. Kurulan Yardım Heyeti gelir temin etmek için ticari faaliyetlerde de bulunmuştur. Bu faaliyetler içerisinde Türk sinemasının gelişmesine ön ayak olmak üzere Müdafaai Milliye Cemiyeti ve Malulini Guzata Heyeti ile birlikte Alman firması ile ortaklık kurularak 1921 yılında Siyah-beyaz film üretme fabrikası kurulmuştur. Aksaray civarında Muavenet pazarı ( bu günün Migros Ordu pazarları vb. ) kurularak gelir teminine gidilmiştir. Ayrıca Devletten Tepebaşı ve Üsküdar’daki tiyatro binalarının işletilmesi alınarak bu tiyatro binalarının kiraya verilmesi ve film fabrikasından elde edilen gelirlerle malullere yardım edilmeye devam edilmiştir. Malullere yardım şeklinin belirlenmesi açısından Eylül 1336 tarihinde Malulini Askeriyeye Muavenet Heyeti Nizamnamesi yürürlüğe girmiş ve yardımlar bu nizam nameye göre yapılmaya başlamıştır. Malul Gazilere yapılan bu yardımlara karşılık Devlet tarafından 19 Teşrisani 1337 tarihli 166,21 Şubat 1340 tarihli 419 sayılı Kanunlar çıkarılarak tütün ve tütün mamullerinden belli bir oranda hisse ayrılmak suretiyle onlara yardım edilmeye başlanmıştır. Gelir elde etme ve yardım yapma devam ederken 30 Mayıs 1929 tarhinde 1485 sayılı Kanunla daha önce Malul Gaziler Heyeti olarak değiştirilen heyet hesapları tavsiye edilip mal varlığı paraya çevrilerek har malullerine dağıtılmıştır başlangıçla heyet olarak kurulan derneğimiz heyetin 1929 yılında tasfiyesinden sonra 1931 de Ordu Malulleri Cemiyeti 1940 da Ordu Malulleri Birliği 1945 de Malul Gaziler Birliği 1959 da Harp Malulü Gaziler Cemiyeti 1661 de de Türkiye Harp Malulü Gaziler, Şehit Dul ve Yetimleri Derneği adıyla faaliyet göstermiştir. Zaman içerisinde derneğimiz dışında birçok malul gazi ve şehit dul ve yetimleri dernekleri kurulmuş ve bir nevi Dernek enflasyonu ortaya çıkmıştır. Aynı amaç uğruna faaliyet gösteren bu derneklerin 18 Haziran 1983 günü ve 18081 sayılı resmi gazetede yayınlanan 2847 sayılı Kanunla Türkiye Harp Malulü Gaziler Şehit, Dul ve Yetimleri Derneği adı altında birleşmeleri hüküm altına alınmıştır. Böylelikle dernek 2847 sayılı Kanunla Kurulu bir denek olarak 1984 yılında bu tarihe çalışmalarını sürdürmektedir.